Why change the system

ڇو نظام بدلجي

سرور بلوچ

هاري ۽ پورهيت هميشه درد ۽ پيڙاهه ۾ زندگي گذاريندو رهيو آهي ۽ اڃ تائين اهو سلسلو جاري آهي ، حڪومتون جمهوري هجن يا آمراڻيون هنن ۾ ڪنهن نه ڪنهن صورت جاگيردار ۽ سرمائيدار ئي قابض رهيا آهن ، ان ڪري ڪڏهن به عام ماڻهن جي مسئلن کي ڪا خاص اهميت نه ڏني ويئي آهي ، هتي جو کيڙي سو بکيو ۽ جو ميڙي سو سُکيو ، سولي سنڌي ۾ چئجي ته جيڪو پورهيت ڏينهن رات محنت ڪري فيڪٽرين ، ڪارخانن ۾ پگهر وهائي ۽ جيڪو سخت ٻني کي کيڙي ان مان اناج ۽ مختلف جنسون اُپائي تنهن جا بار بکئي پيٽ سمهن ، کين تعليم ، صحت جهڙن بنيادي سهولتن لاءِ در در هٿ ٽنگڻو پوي ٿو پر جيڪي انهن پورهيت ۽ هاري جي محنت جي رقم کي ميڙن ٿا سي سدائين سُکن ۾ آهن ، سياسي پارٽيون رڳو سياسي بيان تائين پورهيت دوست ۽ هاري دوست ٿي سگهن ٿا حقيقت ان جي اُبتڙ ئي آهي ، مونکي ياد پوي ٿو مشرف دور ۾ ٿيندڙ 2002 جي اليڪشن ۾ هڪ سياسي جلسي جي ڀرسان لنگهڻ ٿيو ته هڪ مقرر باآواز بلند فخريه انداز ۾ بيان ڪري رهيو هو ته مان هڪ هاري جو پُٽ آهيان ان ڪري مونکي هاري ۽ پورهيت جي مسئلن جي چڱي ريت خبر آهي اوهان چاهيو ٿا ته هاري جو پُٽ اوهان جي آوزا کي ايوانن تائين پهچائي ته مونکي ووٽ ڏيو ، مونکي سندس تقرير ڏاڍي وڻي ۽ سل ۾ سوچيم ته ڀلا هن ڀيري شابس هجي سياسي پارٽي کي ڪنهن هاري جي پُٽ کي سيٽ ڏني اٿن ، پر جڏهن جلسو ختم ٿيو ته ساڳيو هاري جو پُٽ  هڪ شاندار لينڊ ڪروزر ۾ اڳيان پويان سيڪيورٽي سان جنهن انداز ۾ نڪتو مجبور ٿي اُتي بيٺل هڪ همراهه کان پڇا ڪيم اهو هاري جو پُٽ ڪنهن جي گاڏي تي چڙهي نڪتو آهي ته اڳيان جواب مليو اهُي گاڏيون ۽ گارڊ سندا اٿس هاري جو پُٽ الائي ڪڏهن هو اسان به اڄ ٻڌو آهي ، سياسي پارٽين ۾ زميندار ۽ جاگيردا ته شرورع کان وٺي هلندا آيا آهن ڇو ته اسان جي ملڪ ۾ ٿيندڙ اليڪشن جا ڳرا خرچ ڪنهن هاري يا پورهيت دوست پارٽي جي وس کان ٻاهر آهن ، ڀُٽي صاحب جڏهن پنهنجي دور حڪومت ۾ هارين ۽ پورهيتن جي ڳالهه ڪري انهن جي دل ۾ جاءِ ٺاهي ٽ ان دور ۾ هارين ۽ پورهيتن لاءِ ٿيندڙ اصلاحاتن وڏيرن کي جاگيردارن کي جنهن ريت سوڙهو ڪرڻ شروع ڪيو ان وقت ئي وڏي انگ ۾ پنهنجي بچاءُ لاءِ ساڳيا ماڻهو پيپلز پارٽي ۾ شامل ٿي ويا ۽ پوءِ اُهي سڀ اصلاحات ۽ پورهيت دوست منصوبا به ختم ٿي ويا ، اڄ ڪنهن به سياسي پارٽي کي ڏسجي ته ان ۾ اڪثريت جاگيردار ۽ سرمائيدارن جي آهي ڪو هڪ اڍ پورهيت ملي وڃي ته واهه نه ته ڳولي به ڪو هاري يا پورهيت ڪنهن پارٽي جو اميدوار اليڪشن ۾ بيٺي نظر نه ايندو ، اڄ به ان ڳالهه تي بحث هلي رهي آهي ته آخر جيڪو محنت ڪري کيڙي ٿو ان کي پنهنجو حق ڇو نٿو ملي ، هڪ هاري ڪنهن زميندار وٽ هارپو ڪري ٿو ته پوءِ ان سان گڏ سندس گهرڀاتي به ڪم ڪندي نظر ايندا آهن ، ٻهراڙي ۾ هاري يا وري شهرن ۾ رهندڙ پورهيت جو ٻار اڄ به بنيادي تعليم ، صحت جهڙين سهولتن کان پري آهي ، جڏهن ته ٻي پاسي جاگيردار ۽ وڏيرن جي اولاد معياري تعليم حاصل ڪن ٿا ۽ ضرورت پوڻ تي ٻاهرين ملڪن مان پڻ پڙهي پهچن ٿا ، هاري ۽ پورهيت اڄ به بجلي ، گئس ۽ مهانگائي جي جنگ وڙهي رهيو آهي ، هڪ پاسي ته جاگيردار هزارين مان لکين ايڪڙن جو مالڪ بڻجي رهيو  آهي ته ٻئي پاسي هاري جا سور وڌي رهيا آهن ، هارين ۽ پورهيتن جي آواز اٿارڻ لاءِ مختلف تنظيمون پنهنجي وس آهر جتن ڪري رهيو آهن پر جاگيردار به اوترو ئي پاڻ کي مظبوط ڪرڻ لاءِ گڏ ٿي رهيا آهن ، عوامي ورڪرز پارٽي جي مرڪزي اڳواڻ ۽ قانوني ماهر عابد حسن منٽو جڏهن زمين جي ورهاست لاءِ ڪورٽ ۾ ڪيس داخل ڪيو ته اُهي سياسي مخالف جيڪي هڪ ٻئي جو شايد منهن ڏسڻ به پسند نه ڪن پر ان موقعي ته اُهي سڀ گڏ ٿي ويا ، پيپلز پارتي ، تحريڪ انصاف ۽ ٻيون سياسي ۽ جمهوري پارٽيون هميشه اهو ئي نارو هڻنديون آيون آهن  ته نظام بدلائجي ڇو ته چهرن جي بدلجڻ سان ڪوبه فرق نه پوندو پر جڏهن نظام بدلائڻ لاءِ ڪو سامهون اچي ٿو ته پوءِ سندن سڀ کان وڏا مخالف به اهي ئي هوندا آهن ، عوامي ورڪرز پارٽي هارين ۽ پورهيتن جي جدوجهد ۽ زمين جي ورهاست لاءِ سڄي ملڪ ۾ ريليون ڪڍي رهي آهي انهي سلسلي ۾ اڄ حيدرآباد ۾ پڻ ريلي ڪڍي ويندي ، زرعي سڌارن لاٰ نڪرندڙ ان ريلي جو مقصد هارين کي سندن حق ڏيارڻ آهي ڇو ته اڄ به هاري رڳو ان ڪري ڏتڙيل آهي ته هو ڪنهن ٻي جي زمين تي ڪم ڪري ٿو ۽ کيس رهڻ لاءِ سندو گهر به نه آهي ، ٻارن کي تعليم نه وري صحت جي سهولت ميسر آهي ، پر جڏهن هاري پاڻ زمين جو مالڪ بڻجي ويندو ته پوءِ گهٽ ۾ گهٽ هو ڪيترن ئي بنيادي مسئلن کي حل ڪرڻ جي حالت ۾ اچي ويندو ، حڪومت مختلف غير ضروري منصوبن تي جيتري رقم خرچ ڪري ٿي اُها رقم رڳو پورهيت ۽ عام ماڻهو جي ڀلائي تي خرچ ٿين ته معاشري ۾ بهتري اچي سگهي ٿي . نظام بدلائڻ سان ئي ترقي اچي سگهي ٿي پرهڪ ڳالهه کان انڪار ممڪن نه آهي ته گهر ويهي ۽ سياسي بيان بازي سان ڪو نظام بدلجي سگهي ٿو نظام بدلائڻ لاءِ ٻاهر نڪرڻو پوندو ، ڇو ته جيستائين سرمائيداراڻي ۽ جاگيرداراڻي نظام جي پاڙ نٿي پٽي وڃي عام ماڻهو ، پورهيت ۽ هاري ڪڏهن به پنهنجي قسمت کي بدلائي نه سگهندو ، اسان گذريل سٺ سالن کان خاص ڪري سنڌ جي ٻهراڙي کي ڏسون ته اڄ به ڪکاوان گهر ، ڪچا رستا ، صحت ۽ تعيمي ادارن جي اڻهوند موجود آهي هڪ پاسي دنيا چنڊ تي پهچي ويئي آهي اسان وٽ اڄ به عام ماڻهو جي حالت ۾ ڪابه تبديلي نظر نٿي اچي ، اڄ به عام ماڻهو ساڳين پريشانين ۾ ورتل آهي جيڪي هو سٺ سال اڳ ڀوڳيندو رهيو آهي پر وقت سان انهن ۾ اضافو ضرور ٿيو آهي ، سونامي اچي يا شير يا وري تير وسن ٽنهي صورتن ۾ ماڻهن جي موت ئي ٿي سگهي ٿي باقي زندهه هن دور ۾ تمام ڏکيو ٿيندو پيو وڃي .

imsbaloch@hotmail.com