بلوچن جو رديمل به پرامن
اسان وٽ هميشه اهو دستور رهيو آهي جيڪي پارٽيون حزب اختلاف ۾ هونديون آهن يا وري اسمبلين کان ٻاهر هونديون آهن ته اُهي ملڪي مسئلن تي سهر انگيز گفتگو سان گڏ انهن کي حل ڪرڻ جون تجويزون ۽ سندن حڪومت اچڻ تي اُهي مسئلا حل ڪرڻ جون ڳالهيون ڪنديون رهنديون آهن، موجوده وزير اعظم نواز شريف هجي يا بلوچستان جو وزير اعلي ڊاڪٽر عبدالمالڪ انهن پيپلز پارٽي جي حڪومتي ڏينهن ۾ بلوچستان جي مسئلي، لاپته ماڻهن ۽ چچريل لاش ملڻ واري معاملي تي ڪافي بيان ڏنا آهن، ۽ نواز ليگ جي سربراهه نواز شريف ته ان وقت بلوچستان جي بزرگ قومپرستن ۽ ٻين سان ملاقاتون ڪري بلوچستان جي مسئلي تي ڳالهيون ڪرڻ ۽ کين چونڊن ۾ بيهي قومي ڌارا ۾ آڻڻ لاءِ ڪوششون پڻ ورتيون هيون، ان موقعي تي ڪٿان کيس هاڪاري ته وري ڪٿان هاڪاري موٽ نه ملي هئي، اڳوڻي صدر آصف زرداري به ڪُرسي سنڀاليندي ئي بلوچن سان ٿيندڙ زيادتين تي کانئن معافي گهُري هُئي، پر سندس اُن معافي کانپوءِ به بلوچستان جا نه ته مسئلا حل ٿيا نه وري ڪي لاپته ماڻهن جي واقعن ۾ ڪا گهٽتائي آئي ۽ نه وري چچريل لاش ملڻ جو سلسلو بند ٿيو، پيپلز پارٽي ته ريڙهي سيڙهي پنهنجا پنج سال پُورا ڪيا، پر نواز شريف به اقتدار ۾ اچي ڪي اهڙا اُپا ءُ نه ورتا جنهن سان چئي سگهجي ته بلوچستان جو مسئلو بهتري ڏانهن وڃي رهيو آهي. لاپته ماڻهن جا وارث ڪوئٽه کان پيدل مارچ ڪري ڪراچي پريس ڪلب ته پهچي ويا پر وفاقي يا بلوچستان جي صوبائي حڪومت کين آٿت يا يقين دهاني ڪرڻ لاءِ ڪٿي به نظر نه آئي، 27 ڏينهن جون ڏکيائيون سهي 7 سو ڪلو ميٽر کان وڌيڪ جو ڊگهو سفر ڪري ڪراچي پهچندڙ لانگ پاڪستان جي تاريخ ۾ پهرين مارچ آهي جنهن ۾ معصوم ٻار، نياڻيون ۽ بزرگ ڪنهن وطن ڪارڊ، نوڪري يا امداد لاءِ نه پر پنهجن پيارن جي باحفاظت واپسي لاءِ احتجاج ڪري رهيا آهن، ڏهه سالن جي ٻار کان وٺي 70 سالا بزرگ تائين شريڪ ماڻهن جي ان مارچ سڀ سختيون سٺيون پر ڪنهن کي نقصان پهچائي بغير پنهنجو تاريخي لانگ مارچ مڪمل ڪيو، ڪراچي ۾ لانگ مارچ پهچڻ تي سنڌ جي قوم پرستن ۽ ڪراچي ۾ رهندڙ خاص ڪري لياري جي بلوچ آبادي سندن شاندار آڌرڀاءُ ڪيو، لانگ مارچ جي اڳواڻي ڪندڙ وائس فار بلوچ مسنگ پرسن جي وائس چيئرمين ماما قدير بلوچ موجب ڪوئٽه کان ڪراچي تائين جي لانگ مارچ ۾ مقامي بلوچن مدد ڪئي ۽ سنڌ جا قوم پرست پڻ سندن رابطي ۾ رهيا پر حڪومتي، حزب اختلاف يا ڪنهن به سياسي پارٽي ساڻن رابطو نه ڪيو. ڪراچي پهچڻ تي بلوچ لاپته ماڻهن جي وارثن پاران لڳايل ڪئمپ ۾ سياسي پارٽين جي اڳواڻن جي آمد جو سلسلو شروع ٿي ويو آهي، پر اُهي پارٽيون يا اڳواڻ ميڊيا جي ڪيمرائن سامهون تقريرون ته ڪري وٺن ٿا پر هُو لاپته ماڻهن جي وارثن کي مسئلي جي حل بابت ٺلا دلاسا به نٿا ڏيئي سگهن ڇو ته شايد اهو مسئلو حل ڪرائڻ هنن جي وس جي ڳالهه ئي نه آهي. بلوچستان جو مسئلو حل ڪرڻ ته پري جي ڳالهه پر ڪا پارٽي بلوچستان جي مسئلي تي کُلي ڳالهائڻ جو حوصلو به نه ٿي رکي، بلوچستان مان هزارين ماڻهو لاپته بڻيل آهن سوين لاپته ماڻهن جا چچريل لاش مليا آهن، هزراين لاپته ماڻهن جا لکين گهرڀاتي ۽ مٽ مائٽ وڏين مشڪلن کي منهن ڏيئي رهيا آهن. ماڻهو ڊرون حملن ذريعي ماريا وڃن يا کين لاپته ڪري چچريل لاش اُڇلايا وڃن ٻنهي صورتن ۾ انهن جي پيارن جي زندگي عذاب بڻجي ويندي آهي، بلوچستان جي لاپته ماڻهن جا وارث سدائين هڪ ئي ڳالهه ڪندا رهيا آهن ۽ اڄ به سندن هڪ ئي مطالبو آهي ته اسان جي ڀائرن، بابا يا پُٽ ڪو ڏوهه ڪيو آهي ته کين عدالت ۾ پيش ڪيو ڏوهه ثابت ٿئي ته ڀل کين سزا ڏيو پر گهٽ ۾ گهٽ قانون موجب سزا ڏيو، اهڙي طرح ڪيترائي سال تشدد ڪري ۽ پوءِ سندن لاش نه اُڇلايا وڃن، وارثن جي بازيابي لاءِ احتجاج ڪندڙ بلوچستان واسين جون اُميدون آهسته آهسته ختم ٿي رهيون آهن پر اڃان انهن صبر جو دامن هٿن مان ناهي ڇڏيو، بلوچستان مسئلي ۽ ماڻهن جي گُم ٿيڻ باجود اسان کي اهڙيون ڪاروائيون نظر نٿيون اچن جهڙيون خيبر پخنون خواهه ۾ ٿيون آهن. اسان کي خيبرپختون خواهه ۾ خود ڪُش حملن ۾ عورتن جي موجودگي جون شاهديون پڻ مليون آهن جڏهن ته نوجوان پڻ خودڪش حملا ڪري عام ماڻهن کي ماريندي ڏٺا ويا آهن، انهن حملن جو سبب هميشه رد عمل ڄاڻايو ويو آهي، اها ڳالهه سامهون ايندي رهي آهي ته امريڪي ڊرون حملن يا ٻين ڪاروائين سبب جن ماڻهن جا گهر تباهه ٿين يا سندن خاندان مارجي وڃي ته ان جي رد عمل ۾ اهي نوجوان طالبان سان شامل ٿين ٿا ۽ پوءِ اُنهن کي اهڙين ڪارروائين لاءِ تيار ڪجي ٿو ۽ استعمال ڪجي ٿو، جڏهن به ڪٿر خودڪش حملو ٿيندو هو ته اڪثر اها ڳالهه مختلف پاسن مان ٻڌڻ لاءِ ملندي هُئي ته خودڪش حملن کي روڪڻ کان اڳ انهن جي سببن کي روڪيو وڃي جنهن سبب اِهي نوجوان يا عورتون اهڙيون ڪارروائيون ڪرڻ لاءِ مجبور ٿين ٿا، انهن ڪارروائين جو وڏو سبب ڊرون حملن کي ڪوٺيو وڃي ٿو ۽ ان خلاف وڏا احتجاج پڻ ٿين ٿا هاڻ ته خان صاحب انهن حملن کي بند ڪرڻ نيٽو سپلائي بند ڪرڻ لاءِ جدوجهد شروع ڪري ڇڏي آهي، پر سائين جن کي بلوچستان مسئلي لاپته ماڻهن جي معاملي تي اهڙي جدوجهد ڪرڻ جو خيال ئي نٿو اچي، هڪ ڳالهه سوچڻ ضروري آهي ته جي طالبان پاران استعمال ٿيندڙ نوجوان يا عورتن پاران حملا ڪرڻ رد عمل آهي انهن جي گهر ڀاتين کي مارڻ جو ته پوءِ سلام آهي انهن بلوچ نياڻين ۽ بزرگن کي جن جي گهرن تي حملا به ٿيا، گهر ڌڻي اغوا به ٿيا، سندن چچريل لاش به مليا ۽ اڃان تائين هزارين ماڻهو لاپته آهن پر سندن وارثن مان اڪثر بک هڙتالون ڪندي ۽ احتجاج ڪندي نظر اچن ٿا انهن مان ڪنهن به عام ماڻهو کي نشانو نه بڻايو، ڪنهن به خوڪش جيڪٽ پائي عام ماڻهن تي حملو ناهي ڪيو، معصوم ٻارن، نوجوانن ۽ عورتن پاڻ ته ڏک سٺا ڪشالا ڪڍيا صبر ڪيو پر ڪنهن ٻي کي نقصان نه پهچايو، 10 سالا مُراد ۽ سندس ڀيڻون پنهنجي پڙهائي ڇڏي 7 سئو ڪلوميٽر کان وڌيڪ پنڌ ڪري پنهنجا پير ته زخمي ڪيا پر ڪنهن ٻي کي پريشان نه ڪيو، فرزانه پنهنجي ڀاءُ لاءِ اڙانگو پنڌ ڪري پنهنجا پير لڦون ڪري انهن تي پٽي ته ٻڌي پر پنهنجي سيني تي بارودي جيڪٽ نه ٻڌي، ماما قدير پنهنجي پُٽ جي لاش کي دفن ڪري هٿيار نه کنيا پر لاپته ماڻهن جي آزادي لاءِ الم کنيو، بلوچ لاپته ماڻهن جا وارث گذريل ڪيترن ئي سالن کان پُرامن احتجاج تي رستي تي هلي رهيا آهن، انهن کي حڪومت يا ڪنهن ٻي اداري مان ڪا خاص اُميد نه آهي، هنن پوءِ به صبُر ڪري پر امن احتجاج جو رستو اختيار ڪيو آهي، سلام آهي انهن جي صبُر کي جنهن پاڻ ته ڏک سٺا پر ٻين جي ڏکن جو ڪارڻ نه بڻيا آهن. گم ڪيل بلوچن جي وارثن جي لانگ مارچ مان ثابت ٿيو ته سندن ردعمل به پرامن آهي.
imsbaloch@hotmail.com
No comments:
Post a Comment