Begging bowl broken but no problem

http://www.dailyibrat.com/beta/index.php?p=article&id=2325

ڪشڪول ڀڄي پيو ته ڇا ٿيو

سرور بلوچ

توهان جي اڪائونٽ ۾ ايترا پئسا ئي ناهن، جڏهن مون اي ٽي ايم مشين تي اهو مسيج پڙهيو ته سوچڻ لڳس ته ڪجهه ڏينهن اڳ ئي ته مون اڪائونٽ ۾ پئسا جمع ڪرايا هئا، آخر اُهي ڪيڏانهن ويا، پوءِ ياد آيو ته مان ڪجهه ڏينهن اڳ پئسا جمع ڪرائڻ بئنڪ ويس ته انهن جو ڪمپيوٽر خراب هو جنهن تي ڪيشيئر چيو پئسا ڏيئي وڃو جمع ڪري ڇڏيندس، باقي  رسيد پوءِ کڻي وڃجو، پر مون کي يادگيرو نه رهيو ان لاءِ رسيد کڻڻ نه ويس، سوچم شايد ڪيشيئر ڪٿي پئسا جمع ڪرائڻ وسري ته ويو آهي، بئنڪ جو وقت ختم ٿي ويو هو، ان ڪري اُتي ڪم ڪندڙ هڪ دوست کي فون ڪيم ته هن اڪائونٽ بيلنس چيڪ ڪري ٻڌايو ته اڪائونٽ ۾ پئسا جمع ٿي وياآهن، نيٽورڪ جو ڪو مسئلو آهي ان ڪري ڪجهه وقت لڳي ويندو. کيسي ڏانهن نهاريم ته هڪ سائو نوٽ پيل هو سو وڃي هڪ دڪان تي ڪجهه سامان خريد ڪري ۽ پئسا کپائي جيئن ئي گهر وڃڻ لاءِ موٽر سائيڪل تي چڙهيس ته پويان هڪ آواز آئي، 10 روپين جو سوال آهي، پوئتي نهاريم ته هڪ پنڻي بيٺي سدا هڻي رهي هئي، کيسو خالي هو، سو چيم معاف ڪر مائي، هن وري سدا هنئي هي ڀائي 10 روپيا ڏي سهڻي ڪنوار ملندئي ، مون هن ڏانهن نهاريندي دل ۾ چيو ته ڏهن روپين ۾ جي ڪنوار يا گهوٽ ملي ها ته ڏاج جي سُوران نياڻيون گهر نه ويٺيون هجن ها، موٽرسائيڪل کي ڪڪ هڻي وڃڻ لڳس ته پنڻي ٻانهن مان جهيلندي چيو موٽر سائيڪل تي چڙهين ٿو، ۽ تو وٽ 10 روپيا ناهن، پنڻي کي چتائيندي ڏسي چيم تون پنڻ ٿي گهرين يا مان تهنجو قرضي آهيان، هيڏانهن هوڏانهن نهاريم ته پنج کان وڌيڪ ننڍا ٻار ۽ عورتون پني رهي هيون، مون کي ياد پوي ٿوته ننڍي هوندي ڏسندا هئاسين ته جڏهن ڪو پنڻ وارو ايدو هو سندس هٿ ۾ ڪشتو (ڪشڪول) ضرور هوندو هو، لڳي ٿو موجوده وزير اعظم جي پراڻي حڪومتي دور جي بيان وارن ڏينهن ۾ پنڻن ڪشڪول ڀڃي ڇڏيا هئا،  ان ڪري هاڻ نظر نٿا اچن. نواز شريف 1997 ۾ ملڪ کي پرڏيهي قرضن مان جان ڇڏائڻ لاءِ قرض اُتارو ، ملڪ سنوارو جو نعرو هنيو ته ماڻهن گهڻائي پئسا ڏنا ، عورتن ته پنهنجا سونا زيور به ملڪ کي پرڏيهي قرض مان آجي ڪرائڻ لاءِ ڏنا،  قرض ته ٺهيو پر پئسا به الائي ڪيڏانهن ويا، نواز شريف جوش خطابت ۾ سدائين چوندو هو “هم ني ڪشڪول توڙ ديا هي”  هاڻ ڪنهن آڏو هٿ نه ٽنگينداسين، نواز شريف پنهنجن اڳين حڪومتي دورن ۾ قرض اُتارو ، ملڪ سنوارو ۽ ڪشڪول ٽوڙڻ جا نعرا هڻي وڏي رقم ته گڏ ڪئي، پر ان جو حساب ڪتاب ڪڏهن به سامهون نه آيو، سندس ان نعري تي ماڻهو اڄ به تنقيد ڪندا آهن ته “ نه قرض اُترا نه ملڪ سنورا ، بلڪه رائيونڊ سونرا ” ڪشڪول ٽوڙنڻ جي ڳالهه ڪندڙ نواز شريف اهو سوچيو ئي نه هو ته ايندڙ وقتن ۾ ڇا ٿيندو، نواز شريف ٽيهر وزيراعظم ته ٿي ويو پر ملڪ جون حالتون اهڙيون نه آهن، جو هو سولائي سان حڪومت هلائي سگهي،  ملڪ ۾ وڌندڙ دهشتگردي سبب ڪاروبار سخت متاثر ٿي رهيو آهي ، سنڌ جي گادي واري هنڌ ڪراچي ۾ ماڻهن جي ٽارگٽ ڪنلگ ۽ شهر ۾ هڙتال ڪاروباري ماڻهن کي سخت پريشاني ۾ وجهي ڇڏيو آهي، هڪ پاسي ته هڙتالن جي ڪري اربين روپين جو نقصان ٿي رهيو آهي ته ٻي پاسي ڏهاڙي تي مزدوري ڪندڙ پورهيت ۽ سندن گهر ڀاتي فاقه ڪشي جي صورتحال کي منهن ڏيندا آهن، ملڪ ۾ دهشتگردي سان گڏ بجلي جي لوڊشيڊنگ به ڪنهن عذاب کان گهٽ نه آهي، روزانو 8 کان 16 ڪلاڪن جي لوڊشيڊنگ هڪ پاسي عام ماڻهن جو جيئڻ جنجال ڪري ڇڏيو آهي ته ٻي پاسي ڪاروبار پڻ سخت متاثر ٿي رهيو آهي، اهڙن حالتن ۾ عام ماڻهن سان گڏ حڪومتي خزاني کي پڻ تمام گهڻو نقصان پهچي رهيو آهي، نئين حڪومت نئون بجٽ ته پيش ڪري ڇڏيو آهي، پر ان تي اڃان تائين عمل نه ڪرائي سگهيا آهن، سيلز ٽئڪس جي واپسي به حڪومت کي منجهائي ڇڏيو آهي، هڪ پاسي ملڪي صورتحال ته ٻئي پاسي پرڏيهي قرض حڪومت لاءِ وڏا چيلنج بڻجي ويا آهن. گذريل حڪومتي دورن ۾ آئي ايم ايف کان ورتل قرض نواز حڪومت کي ادا ڪرڻا آهن، ناڻي جي وزير اسحاق ڊار موجب پاڪستان 14 ارب کان وڌيڪ جو قرضي ٿي چڪو آهي ۽ ان قرض کي لاهڻ لاءِ حڪومت وڌيڪ قرض وٺڻ جي تياري ڪري رهي آهي، پاڪستان آئي ايم ايف کان 5 ارب ڊالر وٺڻ جي تياري ڪري رهي آهي، ان سلسلي پاڪستان جي نمائندگي ناڻي جو وزير اسحاق ڊار جڏهن ته آئي ايم ايف جي وفد جي اڳواڻي جيفري فرنڪ ڪندو،  پر حيرت جي ڳالهه آهي ته ناڻي وارو وزير قرضي هوندي به چوي پيو ته آئي ايم ايف جي شرطن تي قرض نه وٺنداسين، اسان جي شرطن تي قرض نه مليو ته واپس موٽي اينداسين، پر ڇا اهو ممڪن هوندو ته مقروض وڌيڪ قرض وٺڻ لاءِ پنهجون شرطون رکي سگهي، پاڪستان جون حالتون اهڙيون نه آهن جو نواز حڪومت پنهنجي شرط تي قرض وٺي سگهي، جڏهن ته آئي ايم ايف کان پراڻا قرض لاهڻ لاءِ وڌيڪ قرض وٺڻا پوندا ۽ ان صورت ۾ آئي ايم جون شرطون به مڃڻيون پونديون ، ۽ آئي ايم ايف جي شرطن تي هلندي حڪومت کي سبسڊي ختم ڪرڻ لاءِ قدم کڻڻا پوندا ، جنهن سان تيل ، گئس ، بجلي ۽ ٻين شين جي اگهن ۾ اضافو ڪرڻو پوندو، وقت وڏو بي رحم هوندو آهي، ڪشڪول ٽوڙڻ ۽ پرڏيهي قرض نه وٺڻ جا نعرا هڻدڙ اڄ پاڻ ان حالت تي پهچي ويا آهن، جو انهن کي حڪومتي ڪارونهوار هلائڻ لاءِ قرض وٺڻو پئجي رهيو آهي، بس فرق ايترو آهي ته جيئن پنڻي فقيرياڻي منهنجي ٻانهن جهلندي چيو ته موٽر سائيڪل تي هلين ٿو ڏيڻ لاءِ ڏهه روپيا ناهن ۽ اڄ جي دور ۾ ڪنهن پنڻي وٽ ڪشڪول ناهي ، ساڳئي طريقي سان ناڻي جو وزير چوي ٿو اسان پنڻ لاءِ نپا وڃون،  قرض وٺڻ اسان جو حق آهي، سو اسحاق ڊار قرض ضرور وٺندو پر بنا ڪشڪول جي ، ڇو ته ڪشڪول نواز شريف ڀڃائي ڇڏيا هئا. 

imsbaloch@aol.com          

Indian Movies And Pakistan Finance Misnter

http://www.dailyibrat.com/beta/index.php?p=article&id=2252

ڀارتي فلم ۽ پاڪستاني وزير خزانا

سرور بلوچ

 ويٺي ويٺي خيال آيو ڇونه ڪا فلم ڏسجي پاڪستاني فلمون ته پنهنجو معيار برقرار نه رکي سگهيون آهن، ۽ جڏهن کان پاڙيسيري ملڪ ڀارت جون فلمون پاڪستان جي سينما گهرن ۾ لڳڻ شروع ٿيون آهن ته پاڪستاني فلمون ٺهڻ بند نه ته گهٽ ضرور ٿيون آهن، فلم ڏسڻ لاءِ هڪ  ويب سائيٽ کوليم ته هڪ نئين فلم اينيمي “ENEMMY” تي نظر پئي، سوچيم اها فلم ڏسڻ گهرجي، سڄي فلم ڏسڻ کانپوءِ قلم کڻڻ مجبوري نه پر ضروري ٿي پيو، ڇو ته هن فلم جي ڪهاڻي ۾ حڪومتي ڌر جي اڳواڻ جو ڪردار اد ڪندڙ  کي ڏسي اسان واري حڪومتي ڌر جي اڳوڻ ۽ وزير خزانه اسحاق ڊار جي ياد اچي ويئي، پر هن فلم ۾ رقم گڏ ڪرڻ لاءِ ڀتي ۽ انڊر ورڊ جو استعمال ٿيو آهي، مان فلم جي ڪردار جي اسحاق ڊار سان ڀيٽڻ جي ڪوشش نه پيو ڪيان پر حالتُن ۾ هڪجهڙائي ضرور آهي، فلم جي شروعات ڪجهه هن ريت هئي ته هڪ شخص ڪنهن اوچي بلڊنگ تي بيٺي چوڻ لڳندو آهي ته “ اب هماري پاس ڪوئي راستا نهين هي، ان وچ ۾ هڪ همراه مٿي تان پگهر اگهڻ لڳندو آهي، بيٺل همراه جو ٻيو جملو هوندو آهي، سب ڪو پئسا دينا پڙي گا ” هو اڳتي چوندو آهي ته هر بلڊر کي 150 روپيا في اسڪوائر فٽ جي حساب سان پئسا ڏيڻا آهن، ته ساڳئي بلڊنگ جي ڇت تي ويٺل ٻيا بلڊرز رڙ ڪندي چوندا آهن، اڳ ئي ڪاروبا گهٽ آهي، مٿان وري هيڏي وڏي رقم ڪٿان ڏينداسين، ته اتي ويٺل هڪ بلڊر چوڻ لڳندو آهي “وڙي سائين ڇا اڳ ڪڏهن بلڊرن بار پنهنجي مٿي تي کنيو آهي، جو هاڻي کڻنداسين، اسان وري 300 روپيا في اسڪوائر فٽ وڌائي ڇڏينداسين” هن فلم ۾ ڏيکاريل آهي ته هڪ حڪومتي ڌر جو اڳواڻ ايندڙ چونڊن لاءِ پئسا گڏ ڪندو آهي، ۽ هو پنج سو ڪروڙن ڏيڻ لاءِ بلڊر لابي کي چوندو آهي، بلڊر وري اهي پئسا خريدارن کان وصول ڪندا آهن، جڏهن گڏ ڪيل پنج سو ڪروڙ روپيا هڪ وين ذريعي اُن اڳواڻ ڏانهن کڻي وڃي رهيا هوندا آهن، ته چار ماڻهو اها رقم ڦر ڪري وٺندا آهن، ان واقعي کان پوءِ حڪومتي ڌر جي اڳواڻ جون وايون بتال ٿي وينديون آهن، فلم جي آخر ۾ خبر پوندي آهي ته اهي پئسا پوليس آفيسرن لالچ ۾ اچي پاڻ ڦر ڪيا آهن، پر جيئن اڪثر فلمن جي آخر ۾ “ هيپي اينڊنگ ” ٿيندي آهي، ساڳئي طريقي سان هن فلم ۾ اهي پئسا سرڪاري خزاني حوالي ڪبا آهن، ميڊيا تي پنج سو ڪروڙ هٿ اچڻ ۽ سرڪاري خزاني ۾ جمع ڪرائڻ جون خبرون ٻڌي حڪومتي ڌر جي اڳواڻ جا هٿ مٿي تي اچي ويندا آهن، هو سوچيندو آهي ته هاڻ اليڪشن ڪيئن وڙهبي، اليڪشن ۾ استعمال ٿيندڙ گردشي ، بي گردشي ۽ ٻين خرچن لاءِ هيڏي وڏي رقم ٻيهر ڪٿان ايندي، هُو ڪجهه دير سوچڻ بعد پنهنجي سيڪريٽري کي چوندو آهي “ تمباڪو لابي ڪو فون ڪرو ، مجهي فرائي ڊي ( جمع ) تڪ سات سو ڪروڙ چاهئي ” هن فلم کي ڏسي مان سوچيان پيو ته پاڪستان جي وزير خزانه ۽ حڪومت 850 ارب گردشي قرضن جي گردش ۾ ڦاٿل هئڻ باوجود اگست تائين گردشي قرض لاهڻ جي دعوا ته ڪري ٿو، پر جي ڪنهن سبب ڪري هڪ سيڪڙو سيلز ٽئڪس واري فيصلي تي عمل نه ڪرائي سگهيو ته پوءِ هُو ٻي ڪهڙي لابي ڏانهن منهن ڪندو، ۽ اهو خسارو ڪٿان پورو ڪندو،  وزير خزانه اسحاق ڊار بجٽ پيش ڪندي چوي ٿو ته “ بجٽ خسارو ، گردشي قرضن ۽ گذريل حڪومت جا اضافي خرچن کي منهن ڏيڻ لاءِ اسان وٽ رڳو ٻه آپشن آهن، هڪ ته نوان نوٽ ڇاپيون، جيڪو فيصلو به دانشمنداڻو نه هوندو، ٻيو ته سيلز ٽيڪس ۾ واڌ ڪيون.” حڪومت سيلز ٽيڪس ۾ هڪ سيڪڙو واڌ ڪرڻ بعد سيلز ٽئڪس 16 سيڪڙو مان وڌي 17 سيڪڙو ٿيندو، سيلز ٽئڪس جي واڌاري تي مخالف ڌر ۽ ڪجهه واپاري حلقن مخالفت ڪئي آهي، مخالف ڌر ۽ واپارين جو چوڻ اهي ته سيلز ٽيڪس جي واڌاري سان  شين جي قيمتن ۾ اضافو ٿيندو، ۽ ان اضافي جو اثر سئون سڌو غريب، پورهيت ۽ عام ماڻهو کي پوندو، سيلز ٽيڪس جي واڌاري سان مهنگائي جو طوفان ايندو. سيلز ٽيڪس جي واڌاري تي هڪ پاسي مخالف ڌر ۽ ڪجهه واپاري ڌريون اعتراض واري رهيون آهن، ته وري ٻي پاسي وري سپريم ڪورٽ پڻ جنرل سيلز ٽيڪس ۾ هڪ سيڪڙي جي واڌ کي قلعدم قرار ڏيئي ڇڏيو آهي، جمعي تي چيف جسٽس افتخار محمد چوڌري جي سربراهي ۾ سپريم ڪورٽ جي ٽي رڪني بئنچ جنرل سيلز ٽيڪس ۽ پيٽروليم جي اگهن ۾ اضافي تي ورتل پاڻمرادي نوٽس ڪيس جو پنجن صفحن تي ٻڌل مختصر فيصلي ۾ چيو آهي ته جي ايس ٽي ۾ 13 جون تي ڪيل هڪ سيڪڙو اضافو غير آئيني آهي ، حڪومت پارليمنٽ جي منظوري کانسواءِ ڪوبه ٽيڪس نٿي وٺي سگهي، جڏهن ته اسحاق ڊار سيلز ٽيڪس واپس وٺڻ کان انڪار ڪندي چوي ٿو “اسان عارضي طور سيلز ٽئڪس واڌاري جي عمل کي روڪيو آهي، پر اسان وٽ  سيلز ٽئڪس ۾ واڌ کانسواءِ ٻيو ڪو مناسب حل نه آهي، ان فيصلي تي عمل ڪبو اسحاق ڊار چوي ٿو سيلز ٽيڪس 16 سيڪڙو ڪرڻ جو چيو ويو آهي، سيلز ٽئڪس جو فيصلو واپس وٺون ٿا ته ان سان 50 ارب روپين جي کوٽ ٿيندي ، 50 ارب روپيا گڏ ڪرڻ جو ڪو ٻيو ذريعو ٻڌايو وڃي ته سيلز ٽيڪس واپس 16 سيڪڙو تي آڻينداسين.” هو وڌيڪ چوي ٿو ته “اسان تي 14 ارب کان وڌيڪ قرض آهي، اسان کي ايندڙ سال لاءِ 3 ارب ڊالر قرض وٺڻ لاءِ آئي ايم ايف ڏانهن وڃڻو پوندو، پر آئي ايم ايف پاران عوام جي خلاف ڪنهن به شرط کي قبول نه ڪيو ويندو.”  هاڻ ڏسجي ته ڪهڙي طريقي سان اسان قرض ڏيڻ واري جي شرط کي هڪ پاسي ڪري پنهنجن شرطن تي قرض وٺي سگهنداسين. سيلز ٽيڪس جي وصولي کي عارضي طور روڪڻ جو اعلان ته سامهون اچي ويو آهي، پر بجٽ خسارو ۽ ٻيا خرچ گهٽائڻ لاءِ اسحاق ڊار جوننڊون حرام ٿي ويون آهن.  حڪومت بجٽ خساري کي پورو ڪرڻ ۽ حڪومتي ڪارونهوار هلائڻ لاءِ جي ايس ٽي جو سهارو ورتو، جنهن کي به ڪورٽ سڳوري غير آئيني قرار ڏيئي ڇڏيو آهي. پرڏيهي قرضن، بجلي بحران، تيل جي قيمتن ۽ حڪومتي خرچ وزير خزانه کي ايڏو ته منجهائي ڇڏيو آهي، جو ڪشڪول ٽوڙن جي ڳالهه ڪندڙ ڪشڪول کڻڻ تي مجبور ٿي ويو آهي. وزير خزانا شايد ڪجهه بار گهٽائڻ لاءِ سڀ کان آسان هدف موبائل فون استعمال ڪندڙ ڏانهن وڌڻ شروع ڪيو آهي موبائل فون جنهن تي اڳ ئي ڪارڊ لوڊ ڪرڻ تي ٽئڪس ، هر منٽ جي ڪال ڪرڻ تي ٽئڪس ادا ڪرڻ کانپوءِ موبائل استعمال ڪندڙ کي سو روپين مان اڌ مس ملندا آهن، هاڻ وري وزير خزانه ود هولڊ ٽيڪس 10 مان وڌائي 15 سيڪڙو ڪيو آهي، جنهن سان هاڻ 100 روپين تي 30 کان 35 روپيا ٽئڪس ڪٽجي ويندو، 100 لوڊ ڪرائڻ تي 65 روپيا ملندا. ۽ وري هر ڪال تي لڳل ٽيڪس ان کان علاوه هوندو، پر ان ٽيڪس سان به حڪومت سيلز ٽئڪس جي مد ۾ ملندڙ رقم جيترا پئسا گڏ نه ڪري سگهندي. ڀارتي فلم “اينيمي”  جي ڪردار ته هڪڙا پئسا هٿن مان وڃڻ کانپوءِ پنهنجو اليڪشن جو خرچ گڏ ڪرڻ لاءِ تمباڪو لابي ڏانهن رخ ڪيو. پر هاڻ ڏسجي ته پاڪستاني وزير خزانه اسحاق ڊار ڪهڙو لاحئه عمل جوڙيندو ۽ سيلز ٽيڪس نه وٺڻ جي صورت ۾ ڪهڙي لابي ڏانهن رخ ڪندو.

imsbaloch@aol.com

Environment