International Standers And Pakistan

http://www.dailyibrat.com/beta/index.php?p=article&id=4105

بين الاقوامي معيار ۽ پاڪستان

سرور بلوچ

دنيا جا اڪثر ملڪ تيز ترين ترقي سان گڏ پنهنجي ملڪن جي ماڻهن جي معيار زندگي جي بهتري لاءِ انهن جي صحت ، تعليم ، کاڌ خوراڪ لاءِ پڻ بهتر انتظام پڻ ڪري رهيا آهن، دنيا ۾ ماڻهن جي کاڌ خوراڪ جي معيار کي تمام گهڻي اهميت ڏني وڃي ٿي، ڇو ته بهتر کاڌ خوراڪ سان ئي انسان جي صحت بهتر ٿئي ٿي ۽ هو ڪيترن ئي بيمارين کان پڻ محفوظ رهي ٿي، اسان وٽ هڪ پاسي ته بين الاقوامي معيار جي ڳالهه ڪجي ٿي پر ٻئي پاسي اسان پاڪستان ۾ ڪنهن به ڪم جي معيار کي ڏسون ته اسان دنيا جي ملڪن کان گهڻو ئي پوئتي آهيون ، منهنجو ڪجهه سال اڳ ايران وڃڻ ٿيو ته اُتي ڏسڻ ۾ آيو ته کاڌي پيتي جون اڪثر شيون پيڪنگ جي صورت ۾ ملن ٿيون، چڻا ، مٽر ۽ ٻين ڀاڄين کان وٺي ، مڇي ، گوشت ، کير کان وٺي لسي تائين پيڪ حالت ۾ ملي رهي هئي، جڏهن ته صحت جي حوالي سان اسان وٽ مليريا ايتري ته معمولي بيماري سمجهي وڃي ٿي جو جنهن کي  ٿورڙو به بخار آيو بنا ڊاڪٽر جي مشوري جي پاڻ ئي اسٽور تان مليريا جون گوريون وٺي کائي ڇڏيندو آهي، يا پوءِ مليريا هوندي به ٻيون دوائون کائي آخر وڃي ڪنهن اسپتال ۾ بستر ڀيڙو ٿي ويندو آهي، جڏهن ته ايران ۾ مون ڏٺو ته مليريا ۾ ورتل جي نه رڳو ٽيسٽ ڪئي وڃي ٿي پر ان کي صحت کاتي جو هڪ ملازم هڪ ڏينهن جي گوري کارائي وري ٻي ڏينهن جو ڊوز پاڻ اچي کارائيندا آهن متان هو ڪورس اڌ ۾ نه ڇڏي ڏي، دنيا ۾ ماڻهن جي کاڌ خوراڪ ، رهائش يا سهولتن لاءِ تيار ٿيندڙ سامان ، اليڪٽرونڪ شين کان وٺي هر ڪم ڪار ۽ شئي لاءِ مختلف ادارا قائم ڪيا ويا جيڪي انهن کي چڪاس ڪري ان جي معياري هجڻ جو سرٽيفڪيٽ ڏيندا آهن، ساڳئي طريقي سان اسان جي ملڪ ۾ به ان لاءِ ادرا قائم ڪيل آهن، پر اسان جي ملڪ ۾ منافع خوري ، ٺڳي ، ملاوٽ ايترو ته هيٺ تائين ۽ پنهجون جڙون مضبوط ڪري ويئي آهي جو هاڻ انهن ماڻهن کي انساني صحت ۽ زندگي کان وڌيڪ پنهنجو منافعو عزيز آهي، اسان جي ملڪ ۾ اُهي سڀ قانون موجود آهن جيڪي دنيا جي ٻين ملڪن ۾ موجود آهن، پر انهن تي هڪ ته عمل نٿو ٿئي ٻيو اسان جو معاشرو به انهن جي عمل ٿيڻ يا نه ٿيڻ کان پاڻ کي بي خبر رکيو ويٺي آهي، پاڻي انسان جي انتهائي اهم ضرورت آهي ، صاف پاڻِي جي نالي تي اسان وٽ بوتلن ۾ عجيب و غريب نالن سان آيل نون ڪمپنين جي ڪنهن کي ڄاڻ نه آهي، ڪجهه نالي وارن ڪمپنين کانسواءِ سون جي تعداد ۾ اهڙيون ڪمپنيون مارڪيٽ ۾ اچي ويون آهن ، جن جي ڪوالٽي جي باري ۾ ڪابه خبر نه آهي ته ڇا هو واقعي صاف ۽ بين الاقوامي معيار جي مطابق پاڻي ڏيئي رهيون آهن يا ڪنهن نلڪي تان ڀريل پاڻي بوتلن ۾ بند ڪري نوٽ گڏ ڪري رهيون آهن، کاڌ خوراج جي معاملي ۾ ته اسان وٽ ڪوبه معيار نظر نٿو اچي ، جڏهن ته پيڪنگ جي نالي تي کاڌي پيتي جون جيڪي شيون مارڪيٽ ۾ اچن ٿيون انهن جي معيار بابت اسان اڪثر ٽي وي تي هلندڙ ڇاپه مار ٽيمن جون رپورٽون ڏسندا رهندا آهيون ته اُهي ڪهڙي نموني ۽ ڪيتري ملاوٽ بعد پيڪ ٿي اسان وٽ پهچن ٿيون، اسان جڏهن اهڙن رپورٽن ۾ ڏسون ٿا ته کير ۾ پاڻي استعمال ٿئي ٿو ته اهو يقينن خراب عمل آهي ڇو ته جڏهن پئسا کير جا ورتا وڃن ٿا ته ان ۾ ملاوٽ ڇو ڪئي وڃي پر ان کان به وڌيڪ خطرناڪ ڳالهه اها آهي ته ڳاڙهين مرچن ۾ سرن جو ٻورو ، چانهه جي پٽي ڪاٺ جو ٻورو ملائڻ جون رپورٽون پڻ سامهون اچن ٿيون، جيڪو انساني صحت لاءِ انتهائي هاڃيڪار آهي، اسان جي ملڪ ۾ اها حالت آهي ته کائڻ پيئڻ جون شيون ته روڊن جي پاسن تي مٽي ۽ ڌوڙ ۾ وڪامجي رهيون آهن ۽ روڊن ۽ مٽي تي هلڻ لاءِ استعمال ٿيندڙ جوتن جا دڪان سينٽرلي ايئرڪنڊيشن ٺهيل آهن، اسان وٽ جسم تي ڍڪڻ لاءِ ملندڙ ڪپڙن جون ته وڏيون وڏيون مارڪيٽون جڙي ويون آهن ، پر ان جسم کي صحت مند ۽ زنده رکندڙ پاڻي ۽ کائڻ پيئڻ جون شيون انتهائي ناقص ۽ ڏينهون ڏينهن پنهنجو معيار وڃائي رهيون آهن، اسان وٽ تفريح جي نالي تي هوٽل ڪلچر ۽ فاسٽ فوڊ جو رجحان پڻ تيزي سان وڌي رهيو آهي، خاص ڪري شهرن ۾ ماڻهن جو لاڙو گهر ۾ ٺهيل صاف سٿري ماني کان وڌيڪ شهرن ۾ رستن جي ڪنارن تي ٺهيل فاسٽ فوڊ ، برگر يا اهڙين شين ڏانهن وڌي رهيو آهي، ڪجهه وڏين کاڌي جي دڪانن يا هوٽلن کانسواءِ اسان جڏهن رستن تي ٺهيل هوٽلن يا فاسٽ فوڊ جي دڪانن جي معيار جي ڳالهه ڪيون ته ڪجهه ڏينهن اڳ هڪ رپورٽ ۾ جڏهن اهو ڏيکاريو ويو ته شادي هالن ۾ جيڪو کاڌو ٿالن يا ديڳن ۾ بچي ويندو آهي ، اهو ڪجهه هوٽلن ۾ سپلائي ٿيندو آهي جنهن کي گرم ڪري ماڻهن کي کارايو ويندو آهي، جڏهن اسان جي معاشري جا اُهي ماڻهو جيڪي بيشڪ پئسن تي پر پوءِ به ماڻهن کي رزق ڏيڻ جو ذريعو بڻايا ويا آهن، اُهي ماڻهو جڏهن انهن شين جا پنهنجي مرضي جا اگهه وٺن باوجود اهڙيون حرڪتون ڪن ته پوءِ کين سزائون به اهڙيون ئي ڏيڻ گهرجن،  پاڪستان دنيا ۾ رڳو ائٽمي طاقت مان ئي نٿو سڃاتو وڃي،  پر اسان جو ملڪ ڦٽي ، ڪڻڪ ، چانور ۾ به دنيا جي ڪترن ئي ملڪن کان اڳتي آهي، پاڪستان پنهنجي ملڪ ۾ رهندڙ ماڻهن کي اُهي سڀ شيون ڏيئي سگهي ٿي جيڪي دنيا جا ڪيترائي ملڪ ٻين ملڪن مان وڏو ناڻو ڏيئي گهرائيندا آهن، پر اسان وٽ سرمائيدار اسان جي ملڪ ۾ پيدا ٿيندڙ شين کي نه رڳو ٻين ملڪن ۾ وڪرو ڪري ۽ غير قانوني اسٽاڪ ڪري وڏو منافعو ڪمائيندا آهن ۽ وري اهي ئي سڀ شيون وري اسان وٽ مهانگي اگهه ۾ وڪامبيون آهن، ڪجهه ماڻهو پنهنجي تجورين کي ڀرڻ لاءِ نه رڳو شين ۾ ملاوٽ ڪري اسان جي ملڪ جي بدنامي جو سبب بڻجن ٿا ، پر اُهي اسان جي ملڪ جي عام ماڻهن جي زندگين سان پڻ کيڏي رهيا هوندا آهن، انساني صحت ۾ کاڌ پيت جو انتهائي اهم ڪردار هوندو آهي، صاف ۽ ملاوٽ کان پاڪ شين جي استعمال سان ڪيترن ئي بيمارين کان بچي سگهجي ٿو، حڪومت ته ان سلسلي ۾ قانون جوڙيا آهن پر رڳو حڪومت نه هر ماڻهو کي ان بابت ڪم ڪرڻو پوندو، شهرن ۾ روڊن جي پاسي تي ٺهندڙ پڪوڙا ، سموسا ، جيلبيون ، چاٽ ، ڇولا اسان جي صحت لاءِ ڪنهن به صورت فائدي مند نه آهن ۽ انهن جي ٺهڻ جو طريقو ۽ روڊن جي پاسن تي ڌوڙ ۽ مٽي تي وڪامجڻ جو طريقو انتهائي غير معياري هوندو آهي پر جڏهن ماڻهو ان شرط تي انهن شين جو استعمال بند ڪن ته ۽ اهو مطالبو ڪن ته اهي شيون معيار جي مطابق ڪنهن صاف سٿري جاءِ يا دڪان ۾ فروخت ڪيون وڃن ته ضرور فرق پوندو ، ڇو ته جڏهن اسان مان هر ماڻهو غير معياري شين بابت آواز اٿاريندو ۽ انهن شين جي خريداري گهٽ ڪنداسين جيڪي اسان جي صحت لاءِ هاڃيڪار آهن، ته پوءِ اُهي منافع خور پاڻ ئي مجبور ٿيندا ۽ هو پنهنجي معيار کي بهتر ڪندا.

imsbaloch@hotmail.com